Casus
Beginnen met reanimeren kan maar één keer
De centralist krijgt een rustige melder aan de lijn, die vertelt dat een persoon bekneld ligt onder een partij zware bedrijfsmaterialen. Het slachtoffer zou niet aanspreekbaar zijn en een flinke hoofdwond hebben. De ademhaling zou intact zijn. “De keuze voor protocol 22 was zo gemaakt.”
Sleutelvragen
De centralist vertelt: “Het protocol loodst je gemakkelijk door de vragen heen, dat is erg prettig bij dit soort uitzonderlijke situaties. De ernst van de situatie was me al snel duidelijk. De persoon lag bekneld met borstkas en hoofd. De mensen van het bedrijf probeerden hun collega te bevrijden. Het protocol gaf aan geen reddingspoging te ondernemen, omdat de patiënt centraal bekneld lag. Maar dat kreeg ik niet overgebracht omdat de omstanders met velen waren die allemaal wilden helpen.”
Inzet
De moeilijkheidsgraad in deze melding lag voor de centralist in het feit dat de melder niet bij het slachtoffer in de buurt was en er ook niet naartoe wilde gaan. “Dat zorgde voor frustratie aan mijn kant, maar omdat ik wist dat alle hulp al dichtbij was kon ik het wel loslaten. Vlak voor aankomst van de hulpverleners was de persoon bevrijd vanonder de materialen. De reanimatieinstructies zijn door mij niet opgestart omdat de eerste hulpverleningseenheden toen al ter plaatse kwamen.”
De overwegingen van het ambulancepersoneel en het Mobiel Medisch Team (MMT)
Patiënt was met behulp van een plank weggehaald uit de onveilige situatie. De eerste waarneming is dat er geen eigen ademhaling is, geen circulatie en fors aangezichtsletsel. Het eerste beslismoment betreft het wel of niet starten van de reanimatie. De monitor laat asystolie zien. Na kort overleg wordt begonnen met traumatische reanimatie volgens de HOTT-procedure.
Tweede beslismoment: door het aangezichtsletsel is kapbeademing niet mogelijk. Gekozen wordt voor eerst intuberen (door het MMT), daarna begint de HOTT-procedure. Er is geen zichtbaar ander letsel, een bekkenband wordt daarom niet omgelegd. Simultaan start BLS. Het protocol asystolie wordt gevolgd. Het MMT verricht een thoracostomie en geeft packed cells. De forse aangezichtsverwonding wordt verbonden met Celox verband. Na ongeveer 25 minuten is er ritme met output.
Het derde beslismoment betreft de keuze tussen direct vervoer naar ziekenhuis, of in verband met de sombere prognose het verloop nog even aanzien. De patiënt is met de volgende overwegingen toch op transport gegaan: de mogelijkheid openhouden tot alsnog neurochirurgisch ingrijpen; bij ongunstig beloop wellicht een donorprocedure; en bij overlijden kan de familie afscheid nemen in het ziekenhuis in plaats van in een fabriekshal.
De afloop
De patiënt is voor het overlijden inderdaad voor een donorprocedure gegaan, waarbij er ondanks de traumatische reanimatie toch nog onder meer hartkleppen zijn getransplanteerd. De familie heeft op een waardige wijze afscheid kunnen nemen en heeft tijdens een nagesprek haar waardering hiervoor uitgesproken.
Deze geanonimiseerde casus uit een van de AMPDS-meldkamers laat zien: Bedenk goed, ook op de meldkamer, dat beginnen met een reanimatie maar één keer kan. Stoppen kan altijd nog.