Nieuw protocol voor meldingen suïcidaliteit en psychische nood
Centralist krijgt meer hulp van ProQA bij persoon in crisis
Nieuw protocol voor meldingen suïcidaliteit en psychische nood
Centralist krijgt meer hulp van ProQA bij persoon in crisis
Een nummer is er nog niet voor bedacht, maar centralisten krijgen komend jaar een nieuw protocol om mee te werken: Persoon in Crisis. Het onderdeel is bedoeld om betere en juiste zorg te leveren aan mensen met suïcidale neigingen en/of psychische problemen. Na eventuele extra scholing voor alle centralisten zal het protocol wereldwijd in alle ProQA-meldkamers in werking treden.
Vanuit verschillende delen in de wereld ontving de International Academy of Emergency Dispatch (IAED) afgelopen jaren verandervoorstellen voor ProQA Medical als het ging om het bieden van hulp aan mensen in psychische nood. Het huidige protocol 25 (Psychiatrisch/Abnormaal Gedrag/Zelfmoordpoging) bleek volgens centralisten en EDQ’ers bij lange na niet toereikend.
Daarop werd in Amerika besloten een extra protocol te ontwikkelen, in nauwe samenwerking met psychologen. Een conceptversie van ‘Persoon in Crisis’ werd onlangs getoond op Euro Navigator, de conferentie in Genua, en zal in 2023 worden uitgerold.
“De huidige protocollen zijn onvoldoende toegerust om een verdere specificering te maken hoe groot het gevaar op dat moment is en of er andere behandelingen passender zijn dan het sturen van een ambulance”, legt Harm van de Pas uit, Medisch Manager Ambulancezorg in Brabant Midden-West-Noord en namens Nederland lid van de protocollencommissie bij IAED. “Het nieuwe protocol Persoon in Crisis beoogt het gevaar van de situatie te verlagen en een inschatting te maken welke zorg er het beste aan gekoppeld kan worden.”
Crisiskaart Zo zal in het nieuwe protocol onder meer worden gevraagd naar de crisiskaart die (psychiatrische) patiënten vaak bij zich dragen. Dat is een samenvatting van een crisisplan, dat wordt opgesteld op het moment dat iemand helder voor ogen heeft wat er moet gebeuren op het moment dat hij/zij in een (psychische) crisis raakt. In de kaart -een persoonlijk, opvouwbaar kaartje dat in een portemonnee past- worden signalen opgesomd en is te lezen hoe verdere ontwikkeling van de crisis is te voorkomen.
“We kunnen zo betere hulp bieden aan een persoon in crisis”, stelt Harm. “We hebben nu helemaal geen ruimte in ons protocol om hier verder op in te gaan. Zo kan een vraag worden: ‘Is er een crisiskaart en zijn de stappen daarop in werking gesteld? Zo nee, doe dat anders nu’.”
Het nieuwe protocol kun je vergelijken met een ander protocol dat eind 2020 in werking trad: de Actieve Schutter. Ook dat werd ingevoerd om witte centralisten meer handvatten te geven als er een massale schietpartij plaatsvond, zoals in 2011 in het winkelcentrum De Ridderhof in Alphen aan den Rijn. Ondanks dat drama hadden centralisten van de meldkamer ambulance tot die tijd niets op om terug te vallen dan protocol 27 (Steekwond/Schotwond) en de algemene instructie ‘Groot gevaar voor de melder’.
‘In het protocol komen tips wat mensen moeten doen om het gevaar te verminderen’

Harm van de Pas
Tips Absoluut onvoldoende, zoals volgens Harm ook protocol 25 niet volstaat en de centralist in sommige gevallen te veel laat zwemmen. "Het protocol Persoon in Crisis geeft de centralist meer houvast. Waar het nu aankomt op de gesprekstechnieken van de centralist en het bewaren van de rust, komen er straks in het aparte protocol tips wat mensen moeten doen om het gevaar te verminderen.”
Als treffend voorbeeld wijst de medisch manager op een suïcide die dankzij een centralist werd voorkomen, maar dat was niet dankzij stappen in ProQA. “Ze wist hem eigenhandig van de rand van het dak te praten. In afwachting van de ingeschakelde ambulance en politie, die ze ook op basis van eigen inschatting zonder sirene en buiten het zicht van de melder liet aanrijden, heeft ze hem aan de lijn gehouden. Maar in die tussenliggende tijd gaf het huidige protocol haar geen handvatten, kwam het aan op haar improvisatie. Ontzettend knap wat ze heeft gepresteerd, maar met het nieuwe protocol gaan álle centralisten zo’n instrumentarium wel krijgen.”
Ergens in 2023 Wanneer de Persoon in Crisis in 2023 actief wordt, is nog onduidelijk. Zo is het onder meer wachten op de vertaling. Daarna volgt eventuele scholing, al dan niet door psychologen en psychiaters. “We weten nog niet hoe stevig die gaat zijn. De reguliere centralistenkennis is in elk geval ontoereikend, maar het zou best kunnen dat Nederlandse verpleegkundig centralisten in de basis al voldoende scholing en bagage hebben om dit protocol te gaan gebruiken.”
Zodra er meer bekend is over de invoering van Persoon in Crisis, lees jij het als eerste in het AMPDS & ProQA Magazine!
Protocol 25 vernieuwd
In afwachting van het nieuwe protocol Persoon in Crisis is protocol 25 herzien. Daarbij is er meer aandacht voor de geestelijke gezondheidszorg dan alleen maar de veiligheid van de patiënt, melder, omstanders en hulpverleners.
“De gereviseerde versie van protocol 25 geeft veel meer mogelijkheden en nuance in de uitvraag en sluit heel nauw aan bij de Nederlandse praktijk, waarbij we samenwerken met de GGZ, met name de crisisdiensten”, duidt Harm van de Pas. “Nu leidt een melding al heel snel tot inzet van de ambulance, al dan niet met begeleiding van de politie. Doorverbinden paste nog niet in het protocol, na de revisie wel. Het opent de weg om na gefundeerde triage specifieke casussen rechtstreeks door te verbinden met de GGZ. Dat past heel erg bij de gedachte van zorg op de juiste plek. We hebben hoge verwachtingen dat het ons gaat helpen.”