Uitgeslagen tand: wel of niet in melk bewaren?
Elke centralist ambulancezorg krijgt er in zijn loopbaan een of meerdere keren mee te maken: een melder bij wie een of meerdere tanden uit het gebit zijn geslagen. Volgens tandartsen is het bewaren van de tand in (koude) melk helemaal niet het allerbeste advies, maar waarom is dat dan toch de instructie die de meldkamer volgens ProQA moet geven?
Een val, verkeersongeluk of botsing. Er zijn legio voorbeelden denkbaar waarbij slachtoffers tanden verliezen en centralisten een instructie moeten geven hoe die te bewaren. Bij voorkeur moeten de tanden worden schoongelikt met het eigen speeksel en teruggezet, voordat iemand zo snel mogelijk de dichtstbijzijnde tandarts opzoekt. Het liefst binnen een kwartier tot half uur. Let op: dit geldt niet voor melktanden!
“De meest optimale behandeling is het terugplaatsen van de volwassen tand in de kaak”, zegt Matthijs de Visser, physician assistent bij de Regionale Ambulance Voorziening Hollands Midden. “Als dat niet kan, moet de tand worden bewaard in natriumchloride.”
Natriumchloride, afgekort NaCl, is hetzelfde als keukenzout en komt van nature voor in het lichaam in een sterkte van 0,9%. “Deze zoutoplossing zorgt ervoor dat de tand zo lang mogelijk bewaard blijft tot een tandarts de tand kan terugplaatsen.”
Water uit den boze
Met het lezen van dit terugkerende advies van tandheelkundigen zette Matthijs recent vraagtekens bij de instructie in ProQA aan melders om uitgeslagen tanden juist in melk te bewaren. Was het tijd voor een ander advies, vroeg hij zich af.
“Kijk, bewaren in water is sowieso uit den boze, want daarmee mis je het zout wat osmotische druk geeft tegen tandbederf. Het wortelvlies wordt daarmee aangetast. Daarom wordt gekozen voor NaCI”, vertelt Matthijs. “Alleen heeft de gemiddelde melder natuurlijk geen natriumchloride in huis. Om die reden is als advies gekozen voor melk.”
Ook het bewaren van de tand in de eigen mond vanwege het speeksel komt bewust niet terug als instructie in ProQA, legt Matthijs uit. “Je weet niet hoe iemand daarop reageert. Iemand kan bijvoorbeeld misselijk worden of de tand doorslikken. Dan belandt je van de regen in de drup.”
Zijn conclusie: de richtlijnen kloppen. “Er is goed over nagedacht en geen reden om de instructies aan te passen.”