Nieuwe 112 Centralist Ambulancezorg met zorgachtergrond in 2023 aan de slag op de meldkamer
Vier ambulancemeldkamers gaan begin volgend jaar voor het eerst 112-centralisten zonder verpleegkundige opleiding inzetten. Het gaat om mensen met een andere zorgachtergrond die, na een strenge selectieprocedure en maandenlang opleidings- en inwerktraject, dezelfde triage in ProQA zullen afhandelen als de huidige verpleegkundig centralisten.
Nieuwe 112 Centralist Ambulancezorg met zorgachtergrond in 2023 aan de slag op de meldkamer
Vier ambulancemeldkamers gaan begin volgend jaar voor het eerst 112-centralisten zonder verpleegkundige opleiding inzetten. Het gaat om mensen met een andere zorgachtergrond die, na een strenge selectieprocedure en maandenlang opleidings- en inwerktraject, dezelfde triage in ProQA zullen afhandelen als de huidige verpleegkundig centralisten.
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gaven eind mei groen licht voor de pilot ‘Van arbeidsmarktkrapte naar continuïteit door differentiatie’. Doel hiervan is om ook in de toekomst voldoende personeel te kunnen werven voor het bemensen van de zes ProQA-meldkamers van de elf ambulanceregio’s. Uit de dagelijkse praktijk bleek immers dat het steeds moeilijker werd om verpleegkundigen -een wettelijke vereiste- te vinden voor de functie van 112-centralist.
,,Zowel VWS als IGJ kunnen de pilot waarderen, omdat zij ook constateren dat we niet stil kunnen blijven staan. Er was een plan nodig om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. Ze staan daarom volledig achter deze pilot”, zegt projectleider Biba Ising, tevens hoofd Meldkamer Ambulancezorg en Brandweer bij de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond.
Supraregionaal Rotterdam is één van de zes ProQA-meldkamers die meedoen aan de proef. Aanvankelijk waren dat er nog vier, maar op het laatste moment besloten Noord Nederland (meldkamer Drachten) en Brabant-Noord & Zuidoost (meldkamer Den Bosch) eveneens te participeren. ,,Daarmee is het een supraregionale pilot. Heel mooi, want daarmee wordt de onderzoeksgroep heel groot en kun je er veel gegevens uithalen”, aldus Biba.
Mede op advies van de inspectie zal de pilot worden gemonitord door TNO die middels methodologisch onderzoek relevante gegevens zal onttrekken. Natuurlijk worden alle 112-gesprekken opgenomen en al steekproefsgewijs beoordeeld door EDQ’ers, maar bij de inzet van anders gekwalificeerd zorgpersoneel in een proef is er meer nodig dan dat.
Biba: ,,De beoordelingen van gesprekken zijn momentopnames. Er zit natuurlijk veel meer achter om te kunnen onderzoeken of de stap die we nu met deze pilot zetten ook de stap is die de juiste kant opgaat. Natuurlijk kun je naar bepaalde statistische gegevens kijken en monitoren of er klachten ontstaan. Maar een methodoloog is een expert in het ontwikkelen van vraagstelling die echt kan bijdragen en meetbaar is.”
Biba Ising
‘We gaan niet voor het vullen van plekjes, maar voor mensen waar we geloof in hebben’
Interessante vragen Ze licht dit nader toe: ,,Eigenlijk geven wij in onze pilot aan dat de 112 Centralist Ambulancezorg dezelfde veilige en kwalitatieve zorg gaat verlenen met de aanname van 112-meldingen als een verpleegkundige op de meldkamer ambulance. Maar wat is dan kwalitatieve patiëntenzorg? Wat maakt dat een verpleegkundige kwalitatieve patiëntenzorg kan leveren en waar zou een 112 Centralist Ambulancezorg dan aan moeten voldoen en kan dat op hetzelfde niveau? Dat zijn interessante vragen die aanvankelijk niet beschreven stonden. De methodoloog gaat ons bij de pilot informeren en begeleiden.”
In het eerste kwartaal van 2023 gaat de eerste groep anders gekwalificeerd zorgpersoneel aan de slag. Het gaat om acht tot tien centralisten voor de Meldkamers Noord-Holland, Rotterdam-Rijnmond, Brabant Midden-West & Zeeland en Brabant-Noord & Zuidoost. De Meldkamers Hollands-Midden en Noord Nederland haken waarschijnlijk later in het jaar aan. Werving en selectie De werving van de nieuwe 112 Centralisten Ambulancezorg is afgelopen maand gestart. Met een gerichte campagne wordt zorgpersoneel verwezen naar de website https://112centralistambulancezorg.nl/. Hier staan alle vereiste competenties om te kunnen solliciteren. ,,Voor iedereen met een MBO tot HBO-zorgachtergrond, maar die niet verpleegkundig is”, vat Ising het samen. ,,Alle meldkamers gebruiken een uniforme vacaturetekst, competentieprofiel, opleidings- en inwerktraject.”
Nog voor de start van de werving waren de eerste sollicitaties evenwel al binnen. Drie triagisten van huisartsenposten hadden wel oren naar een gezellige werkplek op de meldkamer. ,,Dat gaf al direct een goed gevoel, maar ik ben heel benieuwd wat de werving en selectie ons gaat brengen.” Weerbaarheid Ising benadrukt dat de lat daarbij net zo hoog ligt als bij de huidig verpleegkundig centralisten. ,,We gaan niet voor het vullen van plekjes, maar voor mensen waar we geloof in hebben. Dat ze alles in huis hebben om deze taak uit te voeren: communicatief vaardig, weerbaar, flexibel en kunnen reflecteren. Dat is belangrijk, want we gaan echt wel iets van mensen vragen.”
Na een ‘zorgvuldig ontwikkeld inwerktraject met opleiding’ gaan de mensen aan de slag. Vooralsnog is dat alleen overdag en ’s avonds. ,,Daarbij komen er intervisiemomenten, want het leren stopt niet wanneer het inwerktraject is afgelopen.”
De eerste selectiegesprekken zijn halverwege augustus gevoerd. Deze maand worden de kandidaten gekozen. Op 1 oktober starten de gelijktijdige trajecten van opleiden en inwerken. ,,Medio Q1 van 2023 kunnen de 112 Centralisten Ambulancezorg dan zelfstandig werken.”
8Bij de start van de pilot gaan er in totaal acht nieuw soort centralisten aan het werk in vier meldkamers
4
Coördinerend verpleegkundig centralist Tegelijk met de 112 Centralist Ambulancezorg wordt begin volgend jaar op de deelnemende meldkamers ook de Coördinerend Verpleegkundig Centralist (CVC) geïntroduceerd. Dat zijn verpleegkundig centralisten die vanuit hun huidige rol doorgroeien naar die nieuwe functie die ze voor 0,2 FTE per week gaan vervullen.
De CVC is niet alleen mentor voor de (nieuwe) centralisten, maar houdt zich ook bezig met coördinatie van het algehele meldkamerproces. Het aannemen van 112-oproepen is er tijdens die diensten niet meer bij.
,,Zie de CVC als een procescoördinator”, legt Biba uit. ,, Niet alleen ons proces op de meldkamer wordt steeds complexer, maar ook het ambulanceproces. Er wordt steeds meer gevraagd van de meldkamer als spil in de ambulancezorg. We hebben tegenwoordig Low- en Medium Care, ALS, Babylances, Couveuseritten, rapid responders en MICU voertuigen. Verder zijn de ziekenhuizen aan (de)centraliseren. Het wordt dus steeds belangrijker om een vast contactpersoon per dienst te hebben voor zowel de collega’s van de rijdienst, de ketenpartners als het gaat om vervoersoplossingen en onze multi-partners zoals de politie en brandweer. Ook in opgeschaalde situaties kan de CVC een duidelijke rol vervullen binnen het meldkamerproces. Door de ruis weg te nemen of af te vangen, kunnen de verpleegkundig centralisten en de uitgiftecentralisten zich focussen op de complexe taak.”
Na de zomer start de werving en selectie van de CVC’s. Net als bij de centralisten gaat het voorlopig alleen om vroege en late diensten. Biba: ,,Er wordt door de projectgroep een functieprofiel opgesteld waarbij we niet alleen kijken naar taakvolwassenheid en ervaring maar ook naar de zachte competenties. De CVC zal een uitdagende rol krijgen waarbij de centralist de mogelijkheid krijgt om coördinerende skills te ontwikkelen.”